Polski
English
ZGŁOŚ PROBLEM
ODSYŁACZE
Link do zasobu (skrót):
http://azon.e-science.pl/zasoby/1103Link do zasobu (repozytorium):
https://id.e-science.pl/records/1103Metadane zasobu
| Tytuł |
Czarnoziem |
|---|---|
| Osoby |
Autorzy:
Cezary Kabała
Partner: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu |
| Opis |
Czarnoziemy (CW) są podstawowym typem w rzędzie gleb czarnoziemnych (Systematyka Gleb Polski wyd. 6, 2011). Typowa budowa profilu: Ap-A-AC-Ck (gleba uprawna). Najważniejszą i najbardziej charakterystyczną cechą czarnoziemów jest głęboki poziom próchniczny, o czarnej lub niemal czarnej barwie (w stanie wilgotnym) wynikającej z dużej zawartości dobrze zhumufikowanej materii organicznej, o dobrze wykształconej strukturze gruzełkowej lub subangularnej wynikającej z dużej aktywności biologicznej gleby, a także bardzo zasobny w zasadowe kationy wymienne i składniki pokarmowe dla roślin. Głębokość poziomu próchnicznego w czarnoziemach polskich z reguły jest większa niż głębokość orki i przekracza 40-50 cm, niekiedy dochodząc do 100 cm. Tylko na powierzchniach podlegających silnej i długotrwałej erozji, poziom próchniczny czarnoziemów ma grubość warstwy ornej. Poziom próchniczny czarnoziemów spełnia kryteria poziomu diagnostycznego mollic. Powstanie tak głębokiego poziomu próchnicznego wymagało specyficznych warunków środowiskowych, przede wszystkim (1) klimatu kontynentalnego, który jest zbyt suchy dla lasów, a jest odpowiedni dla (2) roślinności stepowej (trawy i byliny), (3) dużej aktywności fauny glebowej, w tym dżdżownic, ale i makrofauny ryjącej (krety, susły, pieski preriowe i in.), która również preferuje zbiorowiska nie-leśne, oraz (4) pyłowej lub gliniastej skały macierzystej dla gleb, zasobnej w węglan wapnia, który stabilizuje glebowa materie organiczną. Warunki klimatyczne sprzyjające powstawaniu czarnoziemów współcześnie panują w Europie Południowo-Wschodniej, Azji Centralnej, w centralnych stanach USA i w południowej części Ameryki Południowej (Argentyna), ale prawie wszędzie gleby te są zajęte przez rolnictwo, co wiąże się z zanikiem naturalnej roślinności stepowej oraz wytrzebieniem glebowej makrofauny ryjącej. Dlatego czarnoziemy są w wielu regionach świata, w tym w Polsce uważane za gleby reliktowe, nie odtwarzające się współcześnie. Czarnoziemy w Polsce powstały na lessach, a zatem mają pyłowe uziarnienie, które gwarantuje dużą retencję wody oraz dobrą dostępność wody dla roślin. Pyłowe uziarnienie całego profilu glebowego, bardzo głęboki i strukturalny poziom próchniczny, obojętny lub lekko alkaliczny odczyn, wysoka zawartość kationów zasadowych, a także węglany obecne w profilu glebowym, czynią czarnoziemy najlepszymi na ziemi glebami dla produkcji rolniczej. Dlatego również w Polsce gleby te z reguły są użytkowane rolniczo, a pod lasami są wyłącznie w miejscach z jakiegoś powodu niedostępnych dla rolnictwa (silnie nachylone stoki wzniesień, stoki zagrożone erozją i celowo zalesione, dna wąwozów i stożki napływowe u wylotów wąwozów itd.). Jako gleby orne, czarnoziemy typowo mają wartość I lub II klasy bonitacyjnej. Jako gleby leśne tworzą siedliska lasu świeżego o najwyższych wskaźnikach troficznych. W Polsce czarnoziemy zajmują tylko ok. 1% powierzchni. Większe ich kontury zidentyfikowano w rejonie Hrubieszowa, Tomaszowa Lubelskiego, Proszowic (rejon Miechowa), na Płaskowyżu Głubczyckim oraz na izolowanych powierzchniach na Równinie Wrocławskiej. (Polski) Uwagi: 29. Kolekcje fotografii obrazujących klasyfikację gleb Polski i świata |
| Słowa kluczowe | "Klasyfikacja gleby"@pl, "Gleba"@pl, "Systematyka gleb"@pl |
| Klasyfikacja |
Typ zasobu:
zdjęcie Dyscyplina naukowa: dziedzina nauk o Ziemi (2011) Grupa docelowa: ogół społeczeństwa Szkodliwe treści: Nie |
| Charakterystyka |
Miejsce powstania: Wrocław
Czas powstania: 2017 Nazwa serii: Gleby Polski Model skanera lub aparatu fotograficznego: Nikon |
| Licencja | CC BY-SA 4.0 |
| Informacje techniczne |
Deponujący: Bernard Gałka Data udostępnienia: 22-03-2018 |
| Kolekcje | Kolekcja Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu |
Podobne zasoby
Regosols
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba bielicowa
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba ściółkowa (folisol)
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba urbiziemna
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Gleba rdzawa
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)
Stagnosols
Cezary Kabała, zdjęcie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dziedzina nauk o Ziemi (2011)